Dokumentacja jest własnością wspólnoty – zmiana zarządcy z obowiązkiem przekazania dokumentacji

Wspólnota mieszkaniowa jest podmiotem prawnym, który nabywa prawa i zaciąga zobowiązania z czego wynika obowiązek prowadzenia dokumentacji dla zachowania pamięci instytucjonalnej i tylko wspólnota ma wyłączne prawo  do posiadania i rozporządzania tą  dokumentacją. Mimo, że dokumentacja  pozostaje w dyspozycji dotychczasowego zarządcy nie nabywa on do niej żadnych praw, bowiem występuje tylko w imieniu wspólnoty. Po rozwiązaniu lub wygaśnięciu umowy obowiązkiem ustawowym zarządcy jest bezzwłoczne protokolarne przekazanie wspólnocie mieszkaniowej kompletnej dokumentacji. Wynika to z Ustawy o własności lokali art. 29 i Ustawy prawo budowlane art. 60

W szczególności obowiązkowemu przekazaniu dokumentacji wspólnoty mieszkaniowej podlegają:

Dokumentacja statutowo-organizacyjna – dokumenty potwierdzające dokonanie czynności prawnych określających wzajemne relacje pomiędzy członkami wspólnoty a wspólnotą a także między wspólnotą a osobami /fizycznymi, prawnymi/ spoza wspólnoty, w tym: dokumenty założycielskie wspólnoty, kopie dokumentów potwierdzające prawa własnościowe we wspólnocie,  podjęte uchwały, protokoły z zebrań członków wspólnoty.

Dokumentacja techniczna – projekty, architektoniczo-budowlany, instalacji technicznych, zagospodarowania terenu, decyzje urzędowe o dopuszczeniu budynku do użytkowania, instrukcje obsługi i eksploatacji urządzeń w części wspólnej nieruchomości, aktualne protokoły nakazanych prawem przeglądów technicznych nieruchomości, ekspertyzy techniczne, księga obiektu budowlanego, decyzje administracyjne nadzoru budowlanego, dozoru technicznego, organów sanitarnych, wykazy zbiorczych urządzeń pomiarowych instalacji z określeniem miejsc ich usytuowania i wskazaniami zużycia mediów na dzień przekazania wspólnoty, wykazy urządzeń pomiarowych mediów lokali właścicieli ze wskazaniami stanu zużycia mediów na dzień przekazania wspólnoty.

Dokumentacja administracyjna – z identyfikacją lokali i ich właścicieli oraz pomieszczeń części wspólnych nieruchomości, umowy z dostawcami mediów, z wykonawcami czynności konserwacyjno-obsługowych, polisy ubezpieczeniowe budynku, inwentaryzacja posiadanych urządzeń, materiałów itp.

Dokumentacja finansowa – księgi rachunkowe, bilanse, sprawozdania finansowe – za okres istnienia wspólnoty, bilans wspólnoty na dzień przekazania, konta indywidualnych właścicieli, zestawienia należności i wpłat właścicieli lokali w okresie wymagalnych ostatnich 36 miesięcy z dokumentacją windykacyjną długów.

Nieprzekazanie dokumentacji, opóźnianie tego faktu lub brak kompletu dokumentów pozwala na podjęcie kroków prawnych wobec zobowiązanego do ich wydania. Wspólnota winna wezwać zarządcę wyznaczając mu termin na przekazanie a w przypadku bezskuteczności tych działań może wnieść powództwo cywilne przeciw zarządcy. Nie jest przesadą wspomnienie też o odpowiedzialności karnej zarządcy, ponieważ jednym z przypadków związanych z dokumentacją wspólnoty mieszkaniowej jest przestępstwo określone w art. 276 kodeksu karnego:

ten, kto niszczy, uszkadza, czyni bezużytecznym, ukrywa lub usuwa dokument, którym nie ma prawa wyłącznie rozporządzać, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat dwóch.